Dişi Köpeklerde Uygun Çiftleştirme Yaşı ve Davranışları

Köpekler de östrus dediğimiz çiftleşmeye hazır olma dönemi diğer türlere göre farklılık gösterir. Köpekler monoöstrik hayvanlardır; yani yılda bir veya iki defa çiftleşmeye hazır hale gelirler. Çiftleşme yaşını belirleyen faktörler arasında dişinin vücut gelişimini tamamlamış gerekli olgunluğa sahip yaşta olmasıyla önemlidir. Dişilerde pubertas (ergenlik)6-14 aylık arasında devam eder.

Dişi Köpeklerde

Dişi köpeklerde bu dönem daha öncesinde gerçekleşir. Ergenliğe erişme yaşını ırk, besleme, stres ve hastalıklar olmak üzere bir çok faktör etkiler. Özellikle köpeklerde küçük ırk ve büyük ırklar arasında bir takım farklılıklar görülebilir. Küçük ırkların ilk kızgınlıkları 6-10 aylık yaşlarda görülürken, büyük ırklarda 18-20 aya kadar uzayabilir. Orta büyüklükte ki ırklarda ise bu yaş 12-14 aylık  zamanlarda görülür. Dişi köpekler için en ideal çiftleşme yaşı 3. Veya 4. Kızgınlık döneminden itibaren görülür. İlk çiftleşme yaşı dişi köpekler için 15-18. Aylar , erkek köpekler için sperm sayısı ve kalitesi açısından 17.19. aylar en uygun yaşlardır.  Bu ayların öncesinde görülen gebeliklerde birkaç sorunla karşılaşılmıştır. Annenin büyümesi ve gelişimi devam ettiği için bu aylarda görülen gebeliklerde annenin gelişimini olumsuz etkileyerek  çelimsiz kalmasına neden olur.

Yavrularda

Ayrıca yavrularda zayıflık , anomali, erken ölümler görülebilmektedir.  Bazen bu durumlarda  anne doğum sırasında da hayatını kaybedebilmektedir.  Çiftleşme için en uygun yaş aralığı ırka göre değişmekle birlikte 2-6 yaş arasıdır. 6 yaşın üzerinde ki doğumlar anne için tehlike arz etmektedir. Çeşitli organ yetersizlikleri, doğum kanalının yağlanması, kalp, karaciğer ve böbreklerde bir takım harabiyet görülebilmektedir.  Çiftleşme şartlarında her iki köpeğinde sağlık durumunun uygun olması genetik olarak kalp, böbrek, diyabet ve kemik hastalıkları gibi sorunları yaşamamış olması önemlidir. Çünkü olası bir gebelikte aynı kalıtsal sorun ilerleyen nesillere aktarılacaktır. Köpeğiniz ve sizin için doğru zaman olduğunu düşünüyorsanız. Köpeğinizin 3.4. kızgınlık döneminin başında köpeğinizi gerekli olgunluğa erişen erkek köpeğin yanına bırakınız.  Erkek köpek tercihiniz de mümkünse daha önce tecrübe sahibi olan bir erkek köpek olması sizin işinizi kolaylaştıracaktır. İlk zamanlarda dişi köpek erkeğe fazla yaklaşmak istemeyecektir ve bazen kavgalar havlamalar görebilirsiniz. Bu durumda çok sert tepkiler vermeden dozu ölçüsünde araya giriniz asla herhangi köpeğe kızmayınız. Irklara göre değişmekle birlikte ortalama 7-14 gün sonunda kanama kesilir ve dişi çiftleşmek için hazır hale gelir bu sırada koklaşmalar kovalamalar görülebilir. Hiçbir şekilde araya girmiyorsunuz.  Bu süre zarfı içerisinde verimli çiftleşmeler kilitlenme pozsiyonu ile görülebilmektedir. Yani erkek köpek dişi köpeğin üzerinde ikisi de farklı yöne doğru yönelmektedir. Bu süreç 15-20 dakika kadar sürebilir kesinlikle endişelenmeyiniz ayrıca çiftleşmeler sık sık devam edebilir. Uygun döllenme ve çiftleşme için dişi erkeğin evinde 15-20 gün kalmalı en az 3-5 defa çiftleşmelidir.  Bu çiftleşme sürecinde köpekler yemeden içmeden kesileceği için takviye olarak köpek konserve maması ve köpek vitaminlerini kullanabilirsiniz. Veteriner Hekim Mehmet KOÇ